5 oktober 2020

Concept Regionale Energie Strategie 1.0

Concept Regionale Energie Strategie 1.0: Haalbaar en Betaalbaar alstublieft

Op de raadsvergadering van dinsdag 29 september stond slechts 1 onderwerp op de agenda: de concept regionale energiestrategie (RES) 1.0. Onder andere in het klimaatakkoord is afgesproken dat 30 regio’s in Nederland een energiestrategie opstellen om in 2030 voor heel Nederland 35 TWh aan hernieuwbare energie op te wekken. Voor Regio FoodValley, waarin Scherpenzeel participeert gaat het om 075 TWh als doelstelling en 1.0 TWH aan ambitie. Helaas moet er gerekend worden met op dit moment beschikbare technieken en dat is vooral zon en wind.

Hieronder leest u de bijdrage van de SGP-fractie. Een motie van de SGP over duurzame warmte (geen grootschalige biomassa en voorlopig niet van het gas af) werd aangenomen, zonder steun van Cu en Pro Scherpenzeel. Een motie van CU over o.a. concretere doelstellingen voor het lokale energiebeleid werd na aanpassing raadsbreed gesteund. Een motie van Pro Scherpenzeel om in te zetten op 1.0 TWh als doelstelling voor Regio FoodValley haalde het niet.

In het debat kwamen dezelfde tegenstellingen over het klimaatbeleid voorbij zoals die in de samenleving voorkomen. Er werd door de CU een tegenstelling gesuggereerd tussen het Bijbelse beginsel om de schepping te bebouwen en bewaren enerzijds en klimaatalarmisme anderzijds. Goede zorg voor de schepping is voor ons het uitgangspunt, waarbij we de nadruk leggen op energiebesparing, de haalbaarheid en betaalbaarheid van maatregelen. Bovendien is maar de vraag of we goed doen aan landschap, natuur, landbouw en biodiversiteit als we land, zee en oppervlaktewater volleggen en zetten met zonnepanelen en windturbines. De meeste mensen hebben nog geen flauw benul hoe groot de oppervlakte is die ermee gemoeid is. Tegelijkertijd willen we ook waken voor klimaatalarmisme waarbij een eenzijdig beeld ontstaat van de opwarming van de aarde en de gevolgen daarvan, en paniekmaatregelen genomen worden.

Bijdrage SGP over Concept RES 1.0 door Peter van As

Min of meer letterlijk uitgesproken tekst tijdens raadsvergadering van dinsdagavond 29 september 2020. Namens de SGP voerde Peter van As het woord. Hij verving Maarten Zwankhuizen die als waarnemend voorzitter van de raad zijn taak moest vervullen in het leiden van de vergadering.

Voorzitter,

Boven onze bijdrage als SGP fractie hebben we gezet: haalbaal en betaalbaar. De Regionale Energie Strategie is een complex en ingewikkeld vraagstuk, waarbij zorgvuldige belangenafwegingen nodig zijn. Ik ben blij dat ik dergelijke onderwerpen niet alleen behoef voor te bereiden, maar dat we hier de inzichten van onze fractie kunnen bundelen.

Voor ons ligt het voorstel om op basis van de concept Regionale Energie Strategie het proces te vervolgen naar de RES 1.0. Het opstellen van de concept RES is, inclusief het uitstel door de coronacrisis, een lang proces geweest waarin veel belanghebbenden in deze regio samen hebben gewerkt. Ondanks de vele verschillen van inzichten en belangen. Dat is een positief punt en hier bewijst zich de waarde van de samenwerking in Regio FoodValley. Geen enkele gemeente is zelfstandig in staat dit probleem op te pakken.

Kijkend naar de beslispunten, dan kunnen we hiermee instemmen. Neem beslispunt 2. Het Rijk op te roepen om het onderzoek naar de potentie van alternatieve energiebronnen en energiedragers te versnellen en aan te geven wat de daarbij te maken keuzes voor de regio zijn.

Deze laatste oproep willen we als SGP onderstrepen. Versnelling van het onderzoek naar alternatieve energiebronnen en energiedragers is zeer belangrijk. Er moet ruimte blijven voor nieuwe innovaties in het regionale beleid! Gas erop!

Wat de SGP betreft is een energietransitie die vooral uit gaat van zon en wind met een harde eerste datum van 2030 een risicovol project. Later meer daarover.

Helaas moeten we ons in de RES 1.0 beperken tot zon en wind, zoals gezegd. Wat de SGP betreft is steunen we de lijn om zon en wind zoveel mogelijk te bundelen met bestaande infrastructuur. Wat zon betreft gaat het ook om zoveel mogelijk benutten van daken etc, zonder natuur en kostbare landbouwgrond op te offeren. We steunen de oproep van de LTO hierin, zoals afgelopen opinieronde nog naar voren is gebracht.

Wat windturbines betreft: ook onzes inziens is dit geen duurzame oplossing voor de lange termijn, want windenergie kan simpelweg onze energiebehoefte niet oplossen, of je moet zee en land compleet volzetten, maar dan nog heb je een fossiel backup systeem nodig. Maar de vraag ligt nu wel op tafel. En die vraag moeten we als regio oplossen.

Ook hiervan zeggen we dat een participatieproces nodig is. Dit participatieproces is van groot belang voor het draagvlak. Wij zullen daar in het verband van de op te stellen omgevingsvisie verder op terugkomen. In de opinie ronde is ook aangehaald dat participatie heel belangrijk is: de rijksoverheid legt regio’s en gemeenten doelstellingen op en die mogen een probleem oplossen. Mensen gaan zich nu pas realiseren wat dit allemaal betekent.

Tip: volg het account RES in Beeld op Twitter en dan weet u waar het over gaat. Daar zullen we dus voorzichtig mee om moeten gaan.

Deze week viel bij mij de folder ‘Zelfstroom’ op deurmat. Een zonnepanelenproject in de gemeente Scherpenzeel. Een prima initiatief wat ons betreft. Als gemeente zouden we deze projecten kunnen ondersteunen met subsidies. Lokaal eigenaarschap wordt ook expliciet genoemd in hoofdstuk 11 de concept RES:

Eigenaarschap: zorgen dat inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties zich mede-eigenaar voelen van de RES, bijvoorbeeld door hen te laten delen in de (financiële of andere) opbrengsten van duurzame projecten.

Het is verleidelijk om heel breed en diep in te gaan op de energietransitie. Zoals bekend zijn we als SGP voorstander van een energietransitie en een zorgvuldige omgang met de schepping. We hebben de Bijbelse opdracht om de schepping te bouwen en te bewaren.

In dit kader vragen we ook aandacht voor energiebesparing! We zijn daarom blij dat dit ook zo expliciet terugkomt in het stuk vanuit de regio (hoofdstuk 7). Laten we daar als politiek het goede voorbeeld in geven!

Wij staan een nuchtere en realistische benadering voor die ook nog betaalbaar moet zijn. Kort gezegd: het moet haalbaar en betaalbaar zijn.

Aan die aspecten ontbreekt het onzes inziens totaal in het landelijke beleid. Wie bijvoorbeeld het Financiële Dagblad volgt, weet dat we inmiddels meer geld uitgegeven hebben dan de deltawerken, en de Betuwelijn bij elkaar, en het percentage hernieuwbare energie is nog steeds erg laag. En als we biomassa (daarmee bedoel ik: grootschalige verbranding van hout) weglaten, is er zelfs sprake van een flop.

Men wil kennelijk zee en land vol zetten met windturbines, kostbare landbouwgrond en oppervlakte water volleggen met zonnepanelen, en dan we zullen tot de conclusie komen dat het zo niet gaat.

In Duitsland zijn ze er al achter (honderden miljarden geïnvesteerd, een instabiele energievoorziening, en een hogere CO2 uitstoot als resultaat). Daarom zijn we blij met de hernieuwde aandacht voor kernenergie. We wijzen erop dat ook het IPCC erop wijst dat de uitstootdoelen niet gehaald kunnen worden en de energiebehoefte in de wereld niet vervuld kan worden zonder kernenergie. Het is zorgelijk dat partijen die kernenergie aanbieden, niet zijn uitgenodigd bij de klimaattafels. Dat het tij op dit punt kantelt, kwam recentelijk naar voren in de landelijke politiek.

Er is ook wat ons betreft geen reden tot klimaatalarmisme. Ook dat kan weerlegd worden, maar dat voert te ver om hier op in te gaan.

In de opinieronde is gesuggereerd dat we als Scherpenzeel ver achterlopen bij de rest van de regio. Dat doet geen recht aan de bijdrage van Scherpenzeel in de regio, en al helemaal niet aan de betrokken ambtenaren die met kennis van zaken hier aan werken. Natuurlijk kan je als kleine gemeente lokaal hier niet voorop lopen. Maar dat hoeft ook helemaal niet. Nee, dan Wageningen. Die heeft heel lang volgehouden in 2030 energieneutraal te worden. Maar ze zijn erachter dat het niet lukt. Nee dan Amsterdam, die wil in 2040 van het gas af. Kosten: 14 miljard (2x de jaarbegroting van de stad).

Bescheidenheid, voorzichtigheid, en nuchterheid zijn hier beter op zijn plaats dan ambities neerleggen die niemand kan waarmaken. Het moet haalbaar en betaalbaar blijven.

En dan komen we als vanzelf bij onze motie. De kern van het probleem bij warmte is dat er nog geen begin is van een oplossing, om bestaande bebouwing van warmte te voorzien, terwijl we nog geen goed zicht hebben op alternatieve bronnen voor warmte en energie. Veel plannen die elders als hoopgevend neergezet werden zijn reeds geflopt. Denk aan de warmtenetten gebaseerd op afvalverbranding. Kijk maar eens naar Amsterdam en Rotterdam. Inmiddels is de landelijke politiek er wel van overtuigd dat biomassa (lees houtstook van bossen uit Oost-Europa en Noord-Amerika) niet de oplossing kan zijn. En gas: de schoonste fossiele brandstof met de hoogste energiedichtheid is in veel landen om ons heen nu een oplossing om de uitstoot te verminderen tot de tijd dat we betere bronnen hebben. En wat doen wij? Wij gaan er af. Inmiddels is ook bekend dat het niet zo loopt, en dat het (te) duur is. Vandaar onze motie.