Kadernota 2026-2029 raad 10-17 juli 2025

Inleiding

Allereerst dank aan de opstellers voor al het werk aan de kadernota. Het is een heldere nota, die zich richt op kaders. Een echte kadernota dus. Wij willen een paar zaken aanstippen: de overheid, het perspectief, de inhoud en de kerntakendiscussie.

Overheid

Er bestaat veel verschil van inzicht over wat “de overheid” moet doen voor de burgers. De uitersten zijn de nachtwakersstaat, waar de overheid bijna niks doet, en het andere uiterste is een overheid die burgers pampert en overal geld voor geeft. De staat als pinautomaat. Wat ons betreft zoeken we het niet in extremen. De overheid moet een schild van zwakkeren zijn, voor hen die niet mee kunnen komen. Daarom herhaal ik nog maar eens wat we eerder wel gezegd hebben: het sociaal domein vraagt veel geld. Laten we het niet alleen als kostenpost benoemen. Er wordt veel en goed werk mee gedaan de zorg te verlenen die broodnodig is! Maar onze middelen zijn niet onbeperkt. Daarover later meer.

Als SGP willen wij in deze tijd, die niet makkelijk is, ons college, de organisatie, maar ook de raad wijsheid toewensen. En toebidden. Er staat in de Bijbel, in de brief van Paulus aan Timotheüs een oproep om voor de overheden te bidden. Waarom? Om wijsheid en te handelen naar de geboden die de Bijbel voorschrijft, als heilzaam voor de samenleving. En let wel, dat was een overheid in die tijd die een ware terreur uitoefende op onder andere christenen. Denk aan de naam keizer Nero. Toch zagen ze dat als opdracht! Weet dat er daarom tot op de dag van vandaag in veel kerken in Scherpenzeel zeer regelmatig op deze manier gebeden wordt in het openbaar voor het College van Burgemeester en Wethouders, voor de gemeente, en voor de gemeenteraad.

Perspectief

In de opinievergadering hebben we het al gezegd: het meerjarenperspectief is niet zo rooskleurig. Niet in de laatste plaats door de wispelturigheid van de gelden van het Rijk. Die vindt de gemeente het belangrijkste overheidsorgaan voor alle taken en contact met inwoners, maar niet als het om geld gaat.

Daarom ontkomen we naar verwachting niet aan pijnlijke maatregelen in de komende jaren.

Inhoud

Een aantal opmerkingen bij de inhoud van deze kadernota voor zover niet direct besproken is in raadsstukken hiervoor.

1. Het vordert niet echt met de toekomstvisie geloof ik. We kunnen ook niet alles tegelijk, en het ravijnjaar stuurt het misschien in de war. Wat ons betreft hoeft er voor de lange termijn visie niet heel lang gestudeerd te worden. Beheerste groei van aantal woningen (betaalbaar!) en bedrijven houdt ons voorzieningenniveau op peil. Het is makkelijker een slaapdorp te worden, dan actief en gezond te blijven.
2. Over de bouw van de Dorpsbeuk is elders gedebatteerd. De kadernota beschrijft een ‘oplossing’ voor noodopvang voor de Glashorstschool en Wittenbergschool. Ik kom hierop terug bij een motie die we indienen.
3. We steunen de poging van het college om de starterslening te kunnen blijven uitvoeren. De woningnood is hoog. Over oorzaken een aanpak kunnen verschillen van mening, maar dat voert hier te ver.
4. De energie- en warmtetransitie vraagt veel aandacht.  Hoe je ook over klimaat en energie denkt: laten we ondanks alle verschillen in visie het vooral zoeken naar de beste besteding van gelden ten gunste van een stabiele energievoorziening. Dat is een hele uitdaging. Niet alles wat landelijk gang gezet is getuigd van wijsheid. Eerst inzetten op grootschalige productie van zon- en windenergie en alle huizen rap van het gas af, nu is kleinschaligheid de norm. We gaan van een stabiele energievoorziening terug naar onzekerheid.  De kadernota noemt energiearmoede en de maatregelen voor mensen met een laag inkomen. Van harte gesteund. Maar er is meer te zeggen. Wij maken ons geen zorgen over mensen die genoeg mogelijkheden hebben om zelf energieneutraal te worden. Transitiehoogleraar Jan Rotmans klaagde ooit een ton te hebben geïnvesteerd in zijn woning en nog was die niet energieneutraal. Niet iedere Scherpenzeler heeft vrij te beschikken over een ton, om het eens te proberen. Dat deed Floris Alkemade, voormalig Rijksbouwmeester, op een congres van Regio Foodvalley verzuchten dat hij bang was dat de mensen die minder te besteden hebben (ook middeninkomens) de dupe worden van deze transitie. Laten we hier altijd aandacht voor hebben.
5. Sociaal domein en welzijn: dit domein gaat ons aan het hart. Ik herhaal nog maar een keer wat ik in de opinie zei: als de overheid niet over de brug komt, kunnen we het wellicht op deze manier niet volhouden. Ik zou de raad willen oproepen dat we toch gaan kijken om de kosten hiervan in de greep te houden, zonder de primaire zorgvragers in de kou te laten staan. Die uitdaging moeten we willen aangaan hoop ik? Tot nu toe hebben we in deze raad de zorgen van het sociaal domein raadsbreed gesteund en verder geholpen. Ik hoop dat dat zo blijft!
6. De  gelden voor inwonersbetrokkenheid vinden we verantwoord om in deze kadernota te laten staan, maar gezien de meerjarenraming vinden we dat er iets tegenover moet staan.
7. Bedrijvigheid: recent nieuwe anterieure overeenkomst bereikt op terrein Stationsweg. Een heel andere situatie, een andere invulling, en uitermate welkom voor Scherpenzeelse bedrijven. We hopen op een succesvolle afronding.

Kerntakendiscussie

Dit een goed proces is geweest, maar we kunnen ons niet vinden in een aantal posten. Bijvoorbeeld omdat het heel weinig oplevert en veel reuring zal  veroorzaken. Dat is de categorie: dit moet je niet willen. Deze zijn reeds genoemd in de opinie, en komen ook bij het volgende amendement aan de orde.

Laat ik nog opmerken dat we met een schuin oog kijken naar de uitkomst van de meicirculaire. Niet dat deze meegenomen wordt in de kadernota, maar wel als doorkijk naar de begroting, waar deze wel leidend voor is. Teveel hakken op dit moment terwijl er een meevaller is, is niet verstandig. Laat onverlet dat we terug moeten naar een lagere structurele uitgaven. De rest leg ik uit bij amendement.